شرح مختصری از توافقنامه پاریس


در پایان اجلاس بیست و یکمین کنفرانس اعضاء متعاهد و یازدهمین جلسه متعاهدین پروتکل کیوتو (COP21/CMP11) که از 30 نوامبر الی 11 دسامبر 2015 در شهر پاریس، برگزار گردید، توافقنامه پاریس تصویب و منتشر گردید. مذاکرات پاریس با هدف رسیدن به یک توافق جهانی و محدود نمودن تغییرات اقلیمی برگزار شد.

توافقنامه تاریخی پاریس در تاریخ 12 دسامبر 2015، همزمان با برگزاری بیست و یکمین کنفرانس سالانه کنوانسیون تغییراقلیم، در جهت مقابله با تغییر اقلیم و باز شدن گره ها برای اقدامات علیه تغییر اقلیم و همچنین سرمایه گذاری در جهت اقتصاد کم کربن، مقاوم، انعطاف پذیر و پایدار توسط 195 کشور مورد توافق قرار گرفت. این توافقنامه رسما از 4 نوامبر 2016 قبل از آغاز بیست و دومین کنفرانس کنوانسیون تغییراقلیم در مراکش وارد مرحله لازم الاجرا شد. هدف اصلی این توافق جهانی جلوگیری از افزایش متوسط دمای کره زمین در این قرن بالاتر از 2 درجه و همچنین ایجاد تلاش برای محدود کردن افزایش دما به زیر 1.5 درجه سلسیوس نسبت به دوران قبل از صنعتی شدن است. جلوگیری از افزایش 1.5 درجه ایمنی بیشتری در مقابل پیامدهای وخیم ناشی از تغییر اقلیمی خواهد بود. بعلاوه، این توافقنامه برای تقویت توانایی مقابله و سازگاری با پیامدهای تغییر اقلیمی نیز هدفگذاری شده است. عناصر اساسی این توافقنامه به منظور کنترل و مدیریت اقدامات کشورها شامل موارد زیر می باشد:

-  کاهش انتشار، کاهش انتشارات بطور سریع مطابق با اهداف رسیدن به دمای مورد نظر
-  ایجاد سیستمی شفاف و مبتنی بر بازار جهانی
-  سازگاری، تقویت توانایی ها و تلاشها جهت بهبود اثرات ناشی از تغییر اقلیم
-  پشتیبانی، شامل تأمین منابع مالی و فنی برای کشورهای در حال توسعه جهت ایجاد آینده ای پاک و قابل انعطاف

به منظور الحاق جمهوری اسلامی ایران به توافقنامه پاریس، آقای ظریف وزیر امور خارجه از طرف هیأت وزیران و به نمایندگی از  طرف ایران، در اواخر فروردین‌ماه 1395 در مراسم امضاء حضور یافته و با امضای خود تمایل به الحاق و پذیرش توافقنامه پاریس را اعلام کردند. پس از آن با انجام پیگیری ها و تلاش از سوی معاونت حقوقی ریاست جمهوری و سازمان حفاظت محیط زیست، دولت لایحه ای در برگیرنده محتوای توافقنامه پاریس را تنظیم کرد که در تاریخ 23 تیرماه سال 95 به تصویب هیأت وزیران رسید و به مجلس شورای اسلامی نیز تسلیم شد. گفتنی است این توافقنامه بعد از بررسی های لازم در کمیسیون‌های مختلف در صحن علنی مطرح گردید و نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز 23 آبان‎ماه 95 با کلیات و جزئیات لایحه توافقنامه پاریس با ١٤٩ رای موافق، ٦ رای مخالف و 8 رای ممتنع از مجموع ٢٠٦ نماینده حاضر موافقت کردند. در حال حاضر این مصوبه برای تایید به شورای نگهبان جهت بررسی و اعلام نظر ارسال شده است.


در لینک های زیر متن توافقنامه پاریس به همراه تصمیمات مربوط به هر یک از موضوعات توافقنامه ارائه شده است:

متن توافقنامه پاریس و تصمیمات COP21 (فارسی)

اصل متن توافقنامه و تصمیمات (انگلیسی)

جدول تحليلي توافقنامه COP21 (فارسي)